Alexandria (Alexandrette) Kalıntıları ve Pınarbaşı

Yeni bir seri ile şehrimizin tarihini anlatmaya çalışacağım, bu sebeple haritalar üzerinden hap bilgiler şeklinde sokak sokak, cadde cadde, mahalle mahalle şehrimizin tarihi ile ilgili sizlere bilgi vermeye çalışacağım. İnceleyeceğimiz haritaların bazıları şahsi arşivimde, bazıları arşivlerde veya kütüphanelerde bulunmaktadır. Kaynak göstermeye çalışacağım, çünkü bir çok harita online olarak ulaşılabiliyor, herkesin faydalanması her zaman tercihimdir. Yine haritalar ile söyleyeceğim diğer şey ise ‘çeviri hataları’ her ne kadar #İskenderun tarihini iyi çalışsam da bazı mesleki terimler veya harita bilgileri Osmanlıca, İngilizce, Fransızca ve Almanca olacak, bu sebeple çeviri hataları olursa lütfen bildirmenizi rica ediyorum, böylelikle benim çevirdiğim yanlışlıklar düzelecek bir yandan da sürece sizler de dahil olacaksınız.

İlk haritamızı pandemi sırasında açılan kütüphanelerden birisinden arşivime katmıştım, maalesef notunu almadığım için bu seferlik kaynak belirtemeyeceğim.

Harita, bugün İskenderun Numune Mahallesi yakınlarında bulunan ve henüz dekovil hattı, yerleşim vb tahriple yüzleşmemiş; Mezarlıklar, #Alexandrette harabeleri, dekovil hattına durak olacak Kahvehane, İbrahim Paşa Kanalı ve ünlü Pınarbaşı (su kaynağı) gibi alanları gösteriyor. He ne kadar görselde küçük bir alan olarak görülse de, şehrimizin tarihini öğrenmek adına şahsen bu çalışmaya büyük kıymet veriyorum.

Harita yaklaşık, 1900-1905 yılları arasına ait, bu bilgiyi ise yine haritanın kendisinden ediniyoruz. Dekovil hattının haritada görünmesi bu ve benzeri yapıların ortalama tarihinden yaptığım bir çıkarımdır. Yanlışım varsa affola 🙂

İnceleyeceğimiz alanı haritalarda enlem ve boylam bilgileriyle bulabilirsiniz. (36.5745 Boylam : 36.1677) Bu tepelik alan ve çevresi tamamen sit alanıdır (tescil olmayan yerler de bulunuyor malesef) Haritada numaralandırdığım alanları tek tek anlatacak olursak:

1. St. Georg Ruine (Aziz George Harabesi) bu harabe 1990’lı yıllarda son taşları da kaldırılan bugün Numune Parkı- Pir Sultan Abdal Parkı olarak bilinen alanda bulunan hıristiyan mezarlığı’nın güneyinde yer almaktadır, zaten haritada bu alan da ayrıca ‘FORT’ olarak işaretlenmiştir. Yine haritaya baktığımızda İskenderun’da uzun süre kurutulmaya çalışılan bataklık çalışmalarından biri olan #İbrahimPaşa kanalını ve o bölgede bir su kaynağı olduğunu görüyoruz. Bu incelediğimiz tepenin birazdan bakacağımız diğer kısmında da bir su pınarı bulunuyor. *Harabe tanımlamasına gelecek olursak, bir çok kartpostalda bu bölgede bir roma havuzu ve su kemeri görülmekte, benim çıkarımım bu ikisinden biri olduğudur. Yine yakın bir alanda bulunan #MacunzusKilisesi ve içinde bulunan mezar kalıntıları da ihtimaller arasındadır.
2. Kaffeehaus: (Kahve evi, Kahvehane) Bu alan Mert SANDALCI’nın da eserinde bahsettiği, benim de yakın zamanda anlatacağım Dekovil Hattı’nın yakınında bulunan, Roma kalıntısı olduğu iddia edilen ve dönemin insanlarının buluşma yeri olan sayfiye alanıdır. (eski haritanın üst kısmında bulunan Kaptan Yorgi’nin Kahvesini ikinci bölümde anlatacağım)
3. Ain Wahrscheinliche Ruine Alexandrette: (Muhtemel Antik Alexandrette kalıntıları) En sevdiğim kısım burası, bir kısmı mahalleye yani çarpık (oldukça çarpık) yerleşime yenilmiş, bir kısmı maalesef kendi kurumlarımız tarafından tahrip edilmiş, geniş kısmında çam ağaçları bulunan, güney cephesi ise maalesef #DekovilHattı ile bataklıkların kurutulması için toprakları alınmış, her köşesinde bir mağara mezar, kaya mezarları ve bütün yüzeyde seramik parçaları bulunan bir alandır. Bu alan aslen İskenderun Devlet Hastanesi (yeni hastane) ve hastaneden hemen arkasında yer alan yine içerisinde mağara mezar bulunduran dev bir nekropol alanıdır. Ve hatta bu mezarların bazılarında kazı yapılmış, şehrimizin yazarı Refik KİREÇÇİ’nin eserlerinde #Büyükİskender’in komutanlarının (#İssosSavaşı sonrası) bu mezarlardan birisinde yattığını rivayet etmektedir. Bu alanı karış karış gezdim, şuan kazı yapılmıyor olması şehrimiz için koskoca bir AYIP. İnşallah geleceğe bir avuç toprak kalmadan kıymetini biliriz.
4. Quellen Ursprungsort: (Su Kaynakları) Bugün #Hatsu tarafından kullanılan, bir kısmı başka alanlardan, bir kısmı ise bizzat oradan çıkan su kaynakları halen durmakta. Yani yakın mahalleler antik bir kaynaktan su içtiğinin farkında bile değil. İskenderun böyle bir şehirdir. Tarihin içinde yüzersiniz, fakat farkında bile olmazsınız. Çünkü: İskenderun bölgenin üvey şehridir.

Görseller için :