Yesemek, Gaziantep ilinin İslahiye ilçesinde yer alır. İsmini bulunduğu mahalleye de vermiş olan Yesemek Taşocağı Ve Heykel Atölyesi, içerdiği eserler ve bölgeye sağlamış olduğu tarihi katkı açısından oldukça nadirdir. Osmaniye Kadirli ilçesinde yer alan, Karatepe Aslantaş Açık Hava Müzesi gibi Yesemek Açık Hava Müzesi de oldukça geniş bir alana sahiptir. Hazil Dağı’nın (Kurt Dağı) güney bölgesinin Karatepe sırtında yer alan antik atölyede (genel olarak bölgede -özellikle Hassa Leçelik bölgesinde- yoğun olarak bazalt ve diğer taşların renginden dolayı verilmiş bir isim) heykellerin büyük bir kısmı bugün kuzey yamacına baraj yapılan bir tepenin eteklerinde yer almaktadır.
Yesemek kalıntıları ilk kez 1800’lerin sonunda #FelixVonLuschan tarafından fark edilmiştir. İlk kazıları ise Pr. Dr. Bahadır ALKIM tarafından yapılmıştır. Bugün yaklaşık 200 kadar heykelin bu dönemde ortaya çıkarıldığı bilinmektedir. 1990’lı yıllarda İlhan TEMİZSOY tarafından yapılan kazılarda heykel sayısı 300 e kadar çıkmıştır. Yesemek Açık Hava Müzesi bu kazılar ve araştırmaların sonucunda 2005 yılında Gaziantep Müzesi tarafından müze haline getirilmiştir. Müzenin özellikle taş ocağı kısmında yer alan ve henüz toprak altında çıkarılamayan eserler ile birlikte 400 üzerinde heykel taslağının bulunduğu tahmin edilse de yakın tarihte araştırma ve kazı yapılmamıştır.
Heykel Atölyesi’ne ulaşım oldukça kolaydır, konum olarak #Hatay #Kilis ve #Gaziantep illerinin kesişim noktasında bulunduğundan gezi güzergahınızı bu illere göre ayarlarsanız yolculuğunuz sizin için daha da zevkle gelecektir. Sizi yoracak kısım müzeye vardıktan sonra başlayacak, köy ile bağını koparmamış müzeye girer girmez tepenin eteklerinden zirvesine doğru çam ağaçları ve şırıl şırıl akan sular arasından, uzun soluklu bir yürüyüş yapacaksınız, bu yürüyüşünüz boyunca etrafınızda; kapı aslanları, oturan ve kanatlı aslanlar, savaş sahneleri kabartmaları ve diğer mimari parçalarını bulundukları doğal alanda inceleyeceksiniz. Tepenin zirvesinde büyük bir taş ocağından etrafa belirli belirsiz saçılmış onlarca henüz bitirilmemiş çalışmalar da yer almaktadır.
2019 yılında yapılan çalışmalarda kentin doğusunda yer alan sur duvarlarından ve bazı kent kalıntılarından yola çıkılarak ‘bu alanda bir kent kurulmaya başlanıldığı’ fakat Hitit İmparatorluğu’nun son dönemine (MÖ 900/800 Geç Hitit Dön.)yakın olan bu inşa tamamlanamadan bitmiş olduğu tahmin edilmektedir. Bugün bulunan sfensk benzeri heykellerin bir kısmının başka şehirlere götürüldüğü bilinse de bir çok eserin kurulması planlanan şehrin mimarisi için kullanılmak üzere yapıldığı düşünülmektedir. Benzeri bulunmayan bu heykel atölyesi bugün bilinen bir çok Hitit kentine sfensk ve bir çok eser sunmuştur. Sadece günümüzde değil antik dönemde de oldukça az eşi bulunan bu antik atölyenin maalesef bugün kıymeti anlaşılabilmiş değil.
Yesemek Açık Hava Müzesi, antik dönemde taşıdığı önemin yanında heykelcilik adına, kesme ve şekil verme gibi bütün safhaların daha analiz edilmesini sağlamıştır. 2012 yılında Dünya Mirası Geçici listesine dahil edilen müzenin ziyaretçi ortalaması maaleesf çok düşüktür.(https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-44395/dunya-miras-gecici-listesi.html) Kalıcı listeye eklenmesi ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
Müzenin çevresinde birden fazla sulama kanalı çalışması bulunmaktadır. Aşağıda yer alan belgeselde görüldüğü üzere sulama kanalı inşaatı eserlerin oldukça yakınına gelmiş durumdadır. Bazı uzmanlar bu gelişmelerin ‘kalıcı listeye girme’ prosedürlerine balta vuracağını iddia etmektedir. Umut ediyorum, önümüzdeki yıllarda Hassa, İslahiye ve çevresinin de turizm konusunda gelişmeler göstererek buranın Hatay-Kilis-Gaziantep üçgeninde verimli bir turizm rotası olduğunu görebiliriz.
Yesemek Açık Hava Müzesinin yakınlarında yapılan sulama göletleri bölgeye oldukça büyük zarar vermektedir. Basında da oldukça yer kaplayan bu konuyla ilgili maalesef halen bir ilerleme kaydedilememiştir.
Karatepe Açık Hava Müzesine Pazartesi günleri hariç her gün gelebilir ziyaret edebilirsiniz, şimdilik bir ücret veya müzekart turnikesi bulunmuyor. Girişte bir amcamız bulunuyor bazı hediyelik eşyalar satıyor, kendisiyle mutlaka muhabbet edin gerçekten yüreği çok güzel bir amcamız 🙂 Sizlere aşağıda sunduğum belgeselimi Youtube’de beğenip kanalıma abone olursanız sevinirim 🙂 Saygılarımla.
KAYNAK:
- https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-45350/yesemek-tasocagi-ve-heykel-atolyesi-gaziantep.html
- https://www.hittitemonuments.com/yesemek/index-t.htm
- https://www.islahiye.bel.tr/kulturel/yesemek